此页尚未校对
造鐵箭說
致遠非強勁弩不及,洞堅非渾鐵箭不能。然而渾鐵 箭麤大則重,箭發不遠;如輕則小,弩發弦去,不能擊 撞箭尾,弦壓箭上而過,則箭仍在弩上不去矣。今制 鐵心箭,箭頭必要加鋼尺寸,照弩用箭長短如式,再 用箭竹一根,量其麤細,將鐵心貫入竹心之中,用膠 膠住,因鐵心細小,用竹附之,方可入槽。弦發則無壓 「箭上而過之患。」蓋取鐵心而有力,取竹附之而輕利 耳。然鐵心又必貫透與竹箭尾齊,然後弩力強而箭 力始勁。否則箭頭雖剛而箭桿不硬,焉能洞堅?蓋以 竹體軟弱,弩力強大,弦發而撞其尾,恐竹損陷,則箭 力減矣。故又用鹿角或牛角,鑲在尾後,厚二分,剉制 與箭一樣,圓平如式。再用鵰羽為翎,一邊羽面,一邊 羽背。箭竹近箭頭二寸間,漸漸削尖至頭處,以便纏 絲綿養藥,方為盡善。
鐵箭圖
![鐵箭圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic313_-_%E9%90%B5%E7%AE%AD%E5%9C%96.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic313_-_%E9%90%B5%E7%AE%AD%E5%9C%96.svg.png)
鐵箭圖說
右箭頭得於土中,乃銅鑄也。中脊線高起,兩旁低陷, 蓋以低陷之處可容毒藥。箭後有庫,以箭桿鬥入庫 中,射中人身,桿可出,而箭頭不得出矣。
又「箭頭,亦古物也。後有實鐵,長五六分,形圓,盡處再 有箭尾。」
箭竹圖
![箭竹圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic314_-_%E5%9B%9B%E9%AC%9A%E7%AE%AD%E9%A0%AD%E5%9C%96.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic314_-_%E5%9B%9B%E9%AC%9A%E7%AE%AD%E9%A0%AD%E5%9C%96.svg.png)
{{{2}}}
![{{{2}}}](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic315_-_%E7%AE%AD%E7%AB%B9%E5%9C%96.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic315_-_%E7%AE%AD%E7%AB%B9%E5%9C%96.svg.png)
四鬚箭頭箭竹圖說
「四鬚」箭頭,前已載明。
箭竹前略尖,尾大;後又用鹿角,鑲以箭頭,鐵心,直貫 尾齊。
上腰開弩圖
![上腰開弩圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic316_-_%E4%B8%8A%E8%85%B0%E9%96%8B%E5%BC%A9%E5%9C%96.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic316_-_%E4%B8%8A%E8%85%B0%E9%96%8B%E5%BC%A9%E5%9C%96.svg.png)
上腰開弩圖說
將身平坐地上,以弩平放面前,左右腳掌俱踹入擔 內,緊挨弩身,挂上腰鉤,鉤住弩弦,兩手扯腰鉤索,二 腳膝撐,直往前一牮,身體往後一倒,一齊用力,其機 自起,挂住弩弦,或先將機安上停妥,臨扯滿時,將弦 提起,挂上機鉤亦可。但上弩,弩尾近陰邊,如不將機 上穩,弦逃弩尾後坐,撞傷陰處,不可不慎。此較之絞 車、床子、神臂、獨轅諸弩,用多人上,而射者大逕庭矣。 而況新制蹶張之速,又可知矣。
發弩圖
![發弩圖](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic317_-_%E7%99%BC%E5%BC%A9%E5%9C%96.svg/800px-Imperial_Encyclopaedia_-_Military_Administration_-_pic317_-_%E7%99%BC%E5%BC%A9%E5%9C%96.svg.png)